Ο Σκοπός της Εταιρίας
ΙστορίαΣτο τέλος του 18ου αιώνα , ιδρύθηκε στη Βαυαρία ένα μυστικό Τάγμα από τον καθηγητή του Κανονικού Δικαίου Adam Weishaupt (1748-1830) του Πανεπιστημίου του Ingostald.
Αφού αποφοίτησε από το Κολλέγιο των Ίησουϊτών και της Νομικής Σχολής του Πανεπιστημίου τής Ingolstadt, ό Adam Weishaupt έγινε το 1772 καθηγητής σε αυτό.Με πρότυπο την οργάνωση του Τάγματος των Ιησουϊτών, θέλησε να ιδρύσει μία «Μυστική Σχολή Σοφίας» στην οποία οι άριστοι φοιτητές , ελεύθεροι από τα δεσμά της παράδοσης , θα διδάσκονταν θεματικές ενότητες εκτός της πανεπιστημιακής εκπαίδευσης. Η μυστική αυτή οργάνωση ονομάσθηκε αρχικά «Τάγμα των Τελειοποιημένων» (Orden der Perfectibilisten), ή «Τάγμα των Πεφωτισμένων» (Orden der Illuminaten).
Αυτή η σχολή θα είχε ως σκοπό την ελευθερία του πνεύματος (όπου την εποχή εκείνη ουσιαστικά δεν υπήρχε), την καταπολέμηση της ηθικής κατάπτωσης, την ηθική και πνευματική ανέλιξη και τέλος την συνολική βελτίωση των μελών αλλά και κατ’ επέκταση της ανθρωπότητας. Ο Weishaupt έλεγε ότι σκοπός της μυστικής αυτής εταιρίας ήταν να κατανοήσει ο άνθρωπος την αξία της τελειοποίησης του πνεύματός του, να εμποδίσει επιβλαβείς για τον κόσμο ιδέες και σκοπούς και επίσης να συμπαρίσταται μέσω της γνώσης και των επιστημών στην αρετή.
Το Τάγμα ιδρύθηκε την 1η Μάιου 1776, αρχικά δε είχε πέντε μέλη, τον Weishaupt και κάποιους φοιτητές. Τα ονόματα των μελών είχαν αντικατασταθεί με ψευδώνυμα από την αρχαία Ελληνική ιστορία. Ετσι λοιπόν Weischaupt λεγόταν Σπάρτακος, ο Massenhausen Αίας, ο Zwackh Κάτων, ο Knigge Φίλων κ.ο.κ. Επίσης και οι διάφορες πόλεις και χώρες έλαβαν αρχαία ονόματα. Το Ingolstadt όπου και ιδρύθηκε το Τάγμα λεγόταν Έλευσίς, το Μόναχο Αθήνα , η Βιέννη Ρώμη, η Βαυαρία "Αχαία, το Τυρόλο Πελοπόννησος, οι πόλεις Freising, Regensburg, Augsburg, Bamberg αντιστοίχως Θήβα, Κόρινθος, Νικομήδεια, Αντιόχεια κ.λ,π.Ως ημερολόγιο χρησιμοποιούσαν το Περσικό. Ο Ιανουάριος λεγόταν Ντίμεχ, ο Φεβρουάριος Μπήμεχ κ.ο,κ και τέλος η αλληλογραφία τού Τάγματος γινόταν σε κρυπτογραφική γλώσσα.
Το Τάγμα επίσης είχε μυστικά σημεία αναγνωρίσεως , εσωτερική διδασκαλία και κλιμάκια βαθμών.
Η εξέλιξη του Τάγματος ήταν αργή . Παρ’ όλα αυτά απέκτησε μέλη αρκετούς διάσημους της εποχής εκείνης στη Βαυαρία. Οι ιδρυτές και οι πρώτοι που εισήλθαν πήραν το τίτλο του Αεροπαγίτη.
Τό 1779 καταρτίσθηκε η εσωτερική οργάνωση του Τάγματος, κατά την οποία διαιρέθηκε σε 3 μέρη : α) Νεόφυτος, β) Μινερβάλ (Αθηναίος), γ) Πεφωτισμένος Μινερβάλ. Υπεράνω αυτών υπήρχε ο «Άρειος Πάγος» μέ τόν Weishaupt ως Πρόεδρο του Τάγματος.
Σε όλες τις βαθμίδες και τάξεις υπήρχαν πολλά σημεία που πάρθηκαν από τους Ιησουίτες , με δεδομένο ότι και ο Weishaupt αρχικά ήταν 'Ιησουίτης. Σημειωτέον ότι τον Φεβρουάριο του 1777 ό Weishaupt έγινε δεκτός ως μέλος της Τεκτονικής Στοάς «Behutsamkeit» του Μονάχου , το δε επόμενο έτος ο Zwackh σε Στοά του Αugsburg.
Η αρχική δυσκολία στη διεύρυνση του Τάγματος επέφερε μία περίοδο πτώσεως. Επικράτησε τότε η σκέψη να ενταχθεί το νεοϊδρυθέν Τάγμα στον Τεκτονισμό.Μέσω του μαρκησίου Von Constanzo πέτυχαν οι ιδρυτές να λάβουν από τη Μεγάλη Στοά του Βερολίνου άδεια ιδρύσεως Τεκτονικής Στοάς με την επωνυμία «Theodor zum Guten Rat». Την εν λόγω Στοά στη συνέχεια τη χαρακτήρισαν ως ανεξάρτητη και την ενσωμάτωσαν στο Τάγμα των Πεφωτισμένων. Κατά τόν J.G. Findel στη Στοά αυτή μυήθηκε και ο Weishaupt το 1777. Σε ένα ταξίδι του στην Φραγκφούρτη κατόρθωσε τότε και ο μαρκήσιος Constanzo να μυήσει στο Τάγμα και τον βαρώνο Von Knigge (1780).
H είσοδος του Knigge, μορφωμένου Τέκτονος, στο Τάγμα των Πεφωτισμένων, είχε ως αποτέλεσμα την πρόοδο και την εξάπλωσή του. Εισήλθαν πολλά νέα μέλη εκ των οποίων και αρκετοί από τους διαπρεπέστερους άνδρες της Γερμανίας (ηγεμόνες, κληρικοί, κρατικοί υπάλληλοι, καθηγητές κλπ) . Ακόμη και ο Goethe μυήθηκε στο Τάγμα των Πεφωτισμένων, και έλαβε το ψευδώνυμο «Αβαρις». Το Τάγμα ταυτόχρονα εξαπλώθηκε και σε άλλες χώρες όπως η Γαλλία, το Βέλγιο, η Ιταλία κλπ.
Ο Von Knigge σταδιακά έγινε ο υπαρχηγός του Τάγματος και επεξεργάσθηκε το Σύνταγμα, τα Τυπικά και τη νέα εσωτερική δομή και οργάνωσή του ενσωματώνοντας και Τεκτονικούς βαθμούς .
Σε εκείνη υπήρχαν και πάλι τρεις τάξεις κάθε μία όμως περιείχε περισσότερους βαθμούς ώς κάτωθι:
I. Φυτώριον
1. Νεόφυτος
2. Μινερβάλ
3. Έλάσσων Πεφωτισμένος (Muminatus Minor)
II. Συμβολικός Τεκτονισμός
1. Μαθητής
2. Εταίρος
3. Διδάσκαλος
4. Μείζων Πεφωτισμένος (Illuminatus Major) ή Σκώτος Νεόφυτος
5. Πεφωτισμένος Ηγέτης (Iliuminatus Dirigens) ή Σκώτος 'Ιππότης
ΙΙΙ. Μυστήρια
α) Μικρά Μυστήρια
6. "Ιερεύς ή Επόπτης
7. Πρίγκηψ ή Αντιβασιλεύς
β) Μεγάλα Μυστήρια
8. Μέγας Φιλόσοφος
9. Ρέξ ή Βασιλεύς
(Στη πορεία αναθεωρήθηκαν σε άλλη διάρθρωση)
Δεκτοί ως Νεόφυτοι γίνονταν όσοι θεωρούνταν ότι είχαν τα κατάλληλα προσόντα και ήταν 18 ετών. Μετά από δοκιμασίες και εξετάσεις γίνονταν δεκτοί στο 2ο και 3ο βαθμό , όπως και τους υπόλοιπους, ελάχιστοι όμως έφθαναν στον 8ο και 9ο βαθμό οι οποίοι περιείχαν τους βαθύτερους και μυστικούς σκοπούς, καθώς επίσης και τις επιδιώξεις του Τάγματος.
Οι εργασίες στους Ανώτερους βαθμούς γίνονταν στη Στοά «Theodor Zum Guteo Rat» του Μονάχου, η οποία και είναι η μητρική Στοά .Σκοπός των Πεφωτισμένων ήταν η ανύψωση της ανθρώπινης φυλής , η αμοιβαία βοήθεια και υποστήριξη των μελών και η επίτευξη του ανώτατου βαθμού ηθικής & αρετής για την αλλαγή του κόσμου.
Από τα μέλη ήταν αυτονόητη η αυστηρή υπακοή στις αρχές του Τάγματος. Η διδασκαλία αποτελούταν από τρία μέρη και ασχολούταν κυρίως με τα ακόλουθα θέματα:
1. Η αναγέννηση του πνεύματος, ξεκινώντας από την αυτογνωσία.
2. Η πίστη στην ανώτερη εξέλιξη της ανθρωπότητας.
3. Γνώσιν της ήθικής, καλλιέργειαν του καλού καί της άγάπης.
Με αυτές τις ιδέες ιδρύθηκε το Τάγμα των Πεφωτισμένων, το οποίο βρισκόταν πέρα από κάθε πολιτική κίνηση.
Αρχικά ο Weishaupt δεν είχε συγκεκριμένη άποψη αναφορικά με την εσωτερική οργάνωση και τα Τυπικά , και έτσι τα δανείσθηκε από τους Ιησουίτες και τα Αρχαία Μυστήρια.
Δεν είχε επίσης σχέση μέχρι τότε με τον Τεκτονισμό. Απαραίτητη προϋπόθεση ήταν η ίδρυση μιας μεγάλης επιστημονικής βιβλιοθήκης μαζί με ένα μουσείο Φυσικής Ιστορίας και Ιστορικής λογικής καθώς θεωρούταν ότι ο αγώνας ενάντια στους εχθρούς της λογικής και της ανθρωπότητας θα μπορούσε να κερδηθεί μόνο μέσω της γνώσης.
Οσο περνούσε ο καιρός υπήρχε πίεση από πολλές πλευρές στον Weishaupt, να δώσει στις τάξεις περισσότερο περιεχόμενο. Τότε άρχισε με μεγαλύτερο ζήλο στη δημιουργία Τυπικών .
Δυστυχώς διαφωνίες μεταξύ του Weishaupt και του Knigge άρχισαν να επιδρούν δυσμενώς στην λειτουργία του Τάγματος με τελικό αποτέλεσμα την αποχώρηση του δεύτερου από το Τάγμα. Αυτό αποτέλεσε σοβαρό πλήγμα στη λειτουργία του, αφού ο Weishaupt δεν ήταν δυνατόν να το ελέγξει αποτελεσματικά καθώς είχε εξαπλωθεί σημαντικά. Ταυτόχρονα οι Ιησουίτες και άλλοι κληρικοί είχαν αρχίσει ένα συστηματικό πόλεμο για την εξόντωση του Τάγματος. Αν και το τάγμα των Ίησουιτών διαλύθηκε από τον Πάπα το 1773, εν τούτοις είχε ακόμα μεγάλη ισχύ ειδικά στη Βαυαρία. Στους εχθρούς προστέθηκαν και πολλοί Τέκτονες , κάποιοι αντιδραστικοί σύμβουλοι του ηγεμόνα της Βαυαρίας και κάποιοι οι οποίοι έχοντας προσωπικά κίνητρα κατηγορούσαν το Τάγμα για πολιτική δράση.
Οι συντονισμένες αυτές επιθέσεις έφεραν αποτέλεσμα Ο ηγεμόνας της Βαυαρίας Κάρολος Θεόδωρος, επηρεασμένος και από τον μέντορά του Pater Frank —διευθυντού του Ροδοσταυρικού Κύκλου του Μονάχου— , έξέδωσε τον Ιούνιο του 1784 διάταγμα το οποίο απαγόρευε την λειτουργία των μυστικών εταιριών. Οι Πεφωτισμένοι ανέστειλαν τότε την δράση τους στη Βαυαρία αλλά αυτό δεν τους έσωσε. Πολλοί εξ αυτών τούτων συνελήφθησαν, Αξιωματικοί και υπάλληλοι απολύθηκαν , ακόμη και κληρικοί μετατέθηκαν . Ο Weishaupt, απολύθηκε από το Πανεπιστήμιο και κατέφυγε στην πόλη Regensburg.
Με την δημοσίευση διαφόρων εγγράφων τού Τάγματος τών Πεφωτισμένων, που βρέθηκαν στο Landshut, εντάθηκε η εναντίον του πίεση και ακολούθησε νέο διάταγμα με το οποίο επιβαλλόταν η ποινή θανάτου στα μέλη του, σε περίπτωση που αυτό θα επαναλειτουργούσε .
Ο Weishaupt, ευρισκόμενος στο Regensburg, εξακολουθούσε να αποτελεί στόχο ασύστολων κατηγοριών ενώ άνδρες του ηγεμόνα της Βαυαρίας τον παρακολουθούσαν ώστε μόλις περνούσε τα σύνορα να τον συλλάβουν. Για να τον προστατεύσει, τον προσέλαβε στην υπηρεσία του ο δούκας Ερνέστος με αποτέλεσμα να διαμαρτυρηθεί προς αυτόν ο ηγεμόνας της Βαυαρίας κατηγορώντας τον Weishaupt ως παιδοκτόνο, αιμομίκτη κλπ ζητώντας την έκδοσή του.Τελικά, ο κόμης Stolberg, ο οποίος είχε αναλάβει την ηγεσία του Τάγματος ως διάδοχος του Weishaupt, διέταξε το 1785 την παύση λειτουργίας και δράσεώς του.
Ο Weishaupt απεβίωσε στη Gotha το 1830.
Ενδιαφέρουσα είναι η παρακάτω φράση για το πώς φανταζόταν ο Weishaupt τα προσόντα ενός υποψηφίου.
«Εκείνος ο οποίος δεν κλείνει τα αυτιά του στους θρήνους της αθλιότητας, ούτε την καρδιά του στην ευσπλαχνία. Εκείνος ο οποίος είναι φίλος και αδελφός των δυστυχούντων. Εκείνος ο οποίος έχει καρδιά πρόθυμη στην αγάπη και τη φιλία. Εκείνος που αντέχει στις αντιξοότητες και δεν κουράζεται στο να επιτύχει το έργο που έχει αναλάβει και δεν φοβάται στο να υπερνικήσει τις δυσκολίες και η ψυχή του είναι ικανή να συλλάβει μεγάλα σχέδια και ταυτόχρονα να είναι ανώτερη των ταπεινών ελατηρίων. Εκείνος που για χάρη της αλήθειας και της αρετής, περιφρονεί τις αποδοκιμασίες του πλήθους και είναι αρκετά θαρραλέος ώστε να ακούσει την καρδιά του. Εκείνος ο οποίος δεν εμπαίζει τον αδύνατο. Εκείνος ο οποίος μισεί την οκνηρία. Εκείνος ο οποίος δεν μιλάει για τις γνώσεις του αλλά και δεν τις θεωρεί άχρηστες, και πάντως ως ανώτερη θεωρεί την αυτογνωσία , αυτός είναι ο κατάλληλος υποψήφιος ».